MENU
  • Home
  • Nieuws
  • Praktijkverhalen
  • Tips en downloads
  • Over
MENU
  • Home
  • Nieuws
  • Praktijkverhalen
  • Tips en downloads
  • Over

Een leven lang ontwikkelen

Voor wendbare professionals, organisaties en beleidsmakers

Briljant mislukken is een kunst

22 maart 2018 By Tineke van Kooten Leave a Comment

Ik luister tijdens lange autoritten graag naar de Innovatiepodcast. Collega-organisatieadviseur Kim Spinder interviewt daarin iedere week een denker of doener op het gebied van innoveren en veranderen. Vaak zijn dat prachtige gesprekken en enorm leerzaam.

Zo leerde ik vandaag – heen en terug naar Utrecht – van Jitske Kramer het belang van een kickout bij een veranderproces. Meestal denken we wel aan een kickoff op het moment dat we iets nieuws in gang zetten, maar is er geen ritueel als het ‘klaar’ is. Daardoor vergeten we geslaagde veranderingen te vieren, en loopt de ene verandering vaak ongemerkt over in de volgende.

In januari leerde ik – de hele weg naar Groningen – van Hans Vermaak hoe je zelf, ongeacht je positie in de organisatie, een verandering op gang kunt brengen. Onder de radar opereren, experimenteren en vooral: dingen doen die niet horen. Want wat hoort werkt niet, en wat werkt hoort niet. Prachtige oneliner!

Mijn favoriet van dit moment is het gesprek met Paul Iske, oprichter van het Instituut voor Briljante Mislukkingen. “Mislukken kan iedereen, maar briljant mislukken is een kunst”, want een echt briljante mislukking levert op zijn minst een mooi inzicht en dikwijls ook nog een onverwacht positief effect op. Je zocht een naald in de hooiberg, en vond een knappe boerendochter. Maar: pas op je tellen als je 40 wordt, want dan bereik je ’the state of fatal seriousness’. Wat dat is? Luister zelf maar!

Alle kwaliteiten verzamelen

20 maart 2018 By Tineke van Kooten Leave a Comment

Mensen zijn zoveel meer dan alleen hun werk en hebben vaak zoveel meer kwaliteiten dan ze tijdens hun dagelijks werk (kunnen) gebruiken. Ook die ‘andere’ kwaliteiten zijn de moeite waard om te ontwikkelen. Soms leiden ze zelfs tot een nieuwe loopbaanstap.

Midden in de crisis werkte ik voor een omroepbedrijf in nood; een groot aantal medewerkers moest op zoek naar nieuw werk. Als onderdeel van het van-werk-naar-werktraject organiseerde ik  bijeenkomsten waarin mensen hun loopbaanplannen en -ideeën konden uitwisselen. Tijdens een van die bijeenkomsten vertelde Wouter zijn verhaal.

Wouter was een journalist van 55 jaar –  op dat moment niet de beste uitgangspositie voor de arbeidsmarkt. Zijn baan stond op de tocht  en hij was er eens voor gaan zitten om te bedenken hoe het nu verder moest met hem. Wouter was begonnen met een lijstje te maken van wat hij allemaal te bieden had. Voordat hij begon met voorlezen waarschuwde hij: ‘Sommige dingen klinken misschien een beetje gek…’ en daar stak hij van wal:

– goede radiostem
– ervaren sportverslaggever
– spreek vloeiend Spaans (tot zover niets wat we nog niet wisten)
– rijbewijs (ja dûh, dat hebben we allemaal)
– kan aardig beeldhouwen (oja? dat wisten de collega’s nog niet)
– vriendelijk (beetje giechelige reacties)
– heel sterk (aanzwellend gegrinnik)
– leuk in de omgang met ouderen…

Bij het noemen van die laatste kwaliteit  werd openlijk geproest. Leuk met ouderen, nou ja, dat kun je toch moeilijk op je CV zetten! En heel sterk – ja, dat gezeur van Wouter over zijn sportschoolprestaties hadden ze al zeker tien jaar moeten aanhoren. Maar wat moet je daarmee op de arbeidsmarkt? Als 55-jarige hoef je echt niet meer te dromen van een carrière als gewichtheffer.

Wouter liet het rumoer stoïcijns langs zich heen gaan. ‘Dus…’ zei hij kalm, ‘als ik het niet meer weet, kan ik altijd nog als taxichauffeur voor een verpleeghuis gaan werken. Ik heb mijn rijbewijs, toevallig ook een grote auto, ben sterk genoeg om de rolstoelen achterin te tillen én ik kan het goed vinden met ouderen. En daar komen er steeds meer van, dus dat zit wel goed.’

Toen begonnen er wat kwartjes te vallen. Al je kwaliteiten op een rijtje zetten: niet alleen wat je gebruikt in je dagelijks werk, maar ook je verdere mens-zijn: je hobby’s, je persoonlijkheid. Als je dat creatief combineert wordt de wereld ineens een stuk groter. Toch niet zo gek, die Wouter.

Er kwam een mooi gesprek op gang. De geluidstechnicus met 134 vlaggetjes op zijn wereldkaart begon serieus na te denken over een bedrijfje in avontuurlijke reizen. De eindredacteur die pas nog de Rotterdam Marathon had gelopen fantaseerde over een bestaan als looptrainer. De voorzitter van de ondernemingsraad bedacht dat ze misschien OR-voorzitters in lastige reorganisaties kon gaan coachen.

En Wouter? Die werd uiteindelijk geen taxichauffeur, maar volgde een opleiding cultuureducatie. Hij woont nu met zijn gezin aan de Spaanse kust en geeft daar cursussen beeldhouwen en kunstgeschiedenis aan Nederlandse pensionado’s. Met veel succes. Hoe mooi kan het lopen!

Vijf simpele tips om ontwikkeling te stimuleren

14 maart 2018 By Tineke van Kooten Leave a Comment

Als leidinggevende wil je gaag dat je medewerkers zich al doende blijven ontwikkelen. Immers: 70:20:10, dus leren moet vooral tijdens en door het werk gebeuren. Maar hoe doe je dat? In deze infographic vijf manieren om leren tijdens het werk mogelijk en makkelijk te maken. Soms is het gewoon een kwestie van het werk een klein beetje anders aanpakken, waardoor er ineens mooie nieuwe dingen kunnen ontstaan. Al volg je maar één van de tips op: moet je zien wat er gebeurt.

Laat je eens horen wat je ermee gedaan hebt? En wat dat opleverde?

 

Leestip: X en Y leren van elkaar

13 maart 2018 By Tineke van Kooten Leave a Comment

Soms kom je zomaar een verborgen juweeltje tegen. Zo’n juweeltje vind ik de website XzietwatYnietziet, waar uitspraken van verschillende generaties werkenden over (persoonlijk) leiderschap en professionele ontwikkeling zijn verzameld. De site is onderdeel van een actieonderzoek van Petra Kerstens en Anne Marth Kuilder naar de verschillen en overeenkomsten in leiderschap tussen generatie X, geboren tussen ongeveer 1956 en 1980 en generatie Y, van 1980 tot 2000. Mooi en strak vormgegeven, met uitspraken van leden van de beide generaties die beurtelings oplichten als je over de pagina scrollt.

Er hoort ook een korte film bij waarin mensen reflecteren op hun jeugd, hun tijd en wat de invloed daarvan is geweest op hun professionele keuzes. Toen ik de site liet zien in een training kwamen er mooie gesprekken op gang. Hoe groot zijn de verschillen eigenlijk? Wat kun je leren van mensen die in een andere tijd groot geworden zijn dan jij?

Stof tot nadenken voor iedereen die samenwerkt  en -leert met mensen van een andere generatie. Eh, iedereen dus.

Je hoeft niet stil te blijven staan als je op je plek bent

21 februari 2018 By Tineke van Kooten Leave a Comment

[blog van www.het-leerbedrijf.nl]

Vandaag heeft hij zijn functioneringsgesprek… Sven kijkt er niet echt naar uit. Waarschijnlijk staat hij binnen een kwartier weer buiten, hij kan de woorden van zijn manager Trude al voorspellen. “Alles gaat goed, Sven, we zijn heel tevreden over je. We kunnen het dus kort houden!” Ze zal de  verplichte nummers langs lopen – “Hoe vind je zelf dat het gaat? Geen klachten, geen wensen? Nou, dan kunnen we deze ook weer aftekenen.”

Sven neemt het zijn manager niet kwalijk; zelf zou hij ook niet weten waar ze het verder over zouden moeten hebben. Hij kan zijn werk goed aan en de sfeer op de afdeling is prettig. Sinds de kinderen de deur uit zijn is zijn leven een stuk rustiger geworden, dus met de balans tussen werk en privé zit het ook wel goed. Hij zit aan het einde van zijn schaal, doorgroeien zit er niet meer in – tenzij hij leidinggevende taken zou krijgen, maar dat trekt hem niet erg. Gewoon maar doorsudderen dus, de komende vijftien jaar.

Af en toe krijgt hij het er wel een beetje benauwd van. Nog vijftien jaar hetzelfde werk doen… Zou er nou echt niets anders meer in het vat zitten? Zou hij niet wat meer moeten ondernemen, nog eens een nieuwe richting onderzoeken, een opleiding volgen?  Maar wat dan?

Vandaag voert ze de functioneringsgesprekken… Trude kijkt er niet echt naar uit. Als eerste komt vanmorgen Sven aan de beurt. Dat zal geen lastig gesprek worden: Sven is een prima functionerende ervaren kracht. Betrouwbaar, degelijk, op Sven kun je bouwen. Dat zal ze hem zeker vertellen, net als vorig jaar en het jaar daarvoor. “Alles gaat goed, we zijn heel tevreden over je. We kunnen het dus kort houden!”

Tot nu toe lijkt Sven zelf ook tevreden met zijn werk. Dat is fijn, want sommige ervaren collega’s kunnen nog wel eens verzuren. Dan leveren ze alleen maar commentaar, maar willen wel overal bij betrokken worden, of ze zetten hun hakken in het zand als er ook maar iets dreigt te veranderen. Hopeloos. Gelukkig is Sven nog wél positief.

Maar blijft dat zo? Zou ze misschien toch wat meer aandacht aan hem moeten geven – misschien eens kijken of hij nog wat kan doorgroeien op een of andere manier? Maar hoe dan, want met een baan als teamleider maakt ze hem niet gelukkig.

Nu is Sven nog positief. Maar ook hij kan gaan verzuren.

Er lopen heel wat Svennen en heel wat Trudes rond in de organisaties van Nederland. Ervaren professionals die goed zijn in hun werk en eigenlijk niet weten hoe ze zich nog verder kunnen ontwikkelen. Managers die er belang bij hebben dat ervaren medewerkers enthousiast blijven en zich blijven vernieuwen, maar niet goed weten hoe ze daaraan bij kunnen dragen.

En dat is jammer, want er valt nog zoveel te leren en ontwikkelen, ook als je je eigen vak wel zo’n beetje onder de knie hebt. Hoe, is individueel. De een wordt er enorm gelukkig van als hij zijn kennis en ervaring kan overdragen aan anderen. Dan is dat iets om in te investeren: misschien een mentorschap oppakken of een train-de-trainer opleiding volgen. Een ander bloeit op door zelf iets nieuws te ontwikkelen op haar vakgebied. Dan past het om daar tijd en ruimte voor te maken en misschien op zoek te gaan naar partners om mee samen te werken. Weer een ander kiest ervoor om tóch nog eens een heel nieuw vak te leren. Dan is het een kwestie van een manier vinden om dat in te passen in je leven.

Je hoeft niet stil te blijven staan als je op je plek bent. Juist als ervaren professional kun je alle kanten op. Als manager kun je daar een positieve bijdrage aan leveren. Met als resultaat dat medewerker, team en organisatie blijven floreren.

Ben jij een ervaren professional? Of geef je leiding aan ervaren professionals?
Wil je eens sparren over de ontwikkelmogelijkheden die er zijn voor jou of je collega’s? Neem dan contact met me op bij Het Leerbedrijf voor een verkennend gesprek. Of kijk eens naar de Ontwikkelcoaching voor ervaren professionals of de masterclass voor leidinggevenden.

 

Een leven lang lol in je werk

26 september 2017 By Tineke van Kooten Leave a Comment

Het wil maar niet van de grond komen: ‘een leven lang leren’. Terwijl er zoveel aandacht voor is, van  allerlei beleidsmakers en adviescommissies. De SER, de commissie Sap, de WRR. Ons wordt op het hart gedrukt dat het Echt Moet. Want robotisering, en globalisering, en de pensioenleeftijd. Ik ben het er hartgrondig mee eens, daar niet van. Maar al dat ‘moeten’ maakt leren niet echt aantrekkelijk.

Een-leven-lang-leren-omdat-het-moet: voor je eigen bestwil, even doorzetten, dan máák je maar zin.

Uitgeleerd en uitgeblust
Laatst zat ik op een verjaardag naast iemand die, toen ik vertelde wat ik voor de kost doe, gedecideerd sprak: “Leren? Ik ben echt wel uitgeleerd. Ik ben al 54 en ik doe al bijna 30 jaar hetzelfde werk.” Op mijn veronderstelling dat zij haar werk wel erg leuk moest vinden omdat ze het al zo lang deed, verzuchtte ze dat ze gelukkig nog maar 12 jaar ‘hoeft’. En dat het iedere week weer weekend wordt. Plezier in haar werk had ze allang niet meer.

Dat kan anders
Zo wil je je dagen niet slijten, toch?! Dus. Collega-werkenden, werknemers, werkzoekenden, zelfstandigen: trek je eigen plan en geef de beleidsmakers het nakijken. Niet een-leven-lang-leren-omdat-het-moet, maar Leren voor een Leven Lang Lol in je werk.

Eerst nog even waar het vaak fout gaat
Mathieu Weggeman, hoogleraar organisatiekunde aan de TU Eindhoven,  deed onderzoek naar de ontwikkeling van professionals. In zijn boek Leidinggeven aan professionals? Niet doen! uit 2007 staat deze grafiek van een loopbaan zoals veel professionals die doormaken. Heel inzichtelijk, vind ik.

Fase 1: Je komt binnen in een vak of organisatie als trainee (niet letterlijk), jonge hond met frisse blik.  Je stelt lastige vragen, stelt hoge eisen aan jezelf en aan je ontwikkelmogelijkheden.

Fase 2: Als je doorgroeit word je een ster, gewaardeerd om je innovatiekracht en je productiviteit.  Mogelijk word je gezien als high potential en wordt er extra in je geïnvesteerd.

Fase 3: Na verloop van tijd stabiliseer je tot een productietijger. Je bent een betrouwbare en gewaardeerde medewerker, van wie niet veel vernieuwing meer wordt verwacht.

Fase 4: Zelfvoldaan zak je tenslotte af naar de fase van de verteller: oma (of opa) vertelt. “Vroeger pakten we dat heel anders aan…” of “Leuk idee hoor, maar dat werkt hier écht niet…”

En dan… is het nog maar een kleine stap naar ‘Het wordt elke week weer weekend’. En naar ‘Ik hoef nog maar 12 jaar’. Met een zucht.

Wat is er gebeurd?
Je bent in fase 3 gestopt met leren. Het ging tenslotte goed. Je was zo lekker bezig als productietijger. En voor je werkgever was het ook wel klaar: er stonden weer nieuwe trainees en high potentials te trappelen om aandacht.

Herkenbaar. Begrijpelijk. Maar zo verschrikkelijk jammer, zowel voor jou als voor je organisatie. Professioneel uitgaan als een nachtkaarsje, daar wordt niemand gelukkiger van.

Hoe blijf je weg uit dit patroon?

Blijf leren, juist als het niet meer nodig lijkt
De kunst is te voorkomen dat je ‘oma’ of ‘opa’ wordt. Dat doe je door jezelf te blijven ontwikkelen,  juist wanneer je op je professionele top bent. Maar hoe doe je dat dan, als je volgroeid bent in je vak? Vijf suggesties voor een leven lang lol in je werk.

1 Leer een ander vak
Ja, waarom niet? Gewoon opnieuw beginnen. Als je die kans krijgt, start je je nieuwe loopbaan weer als ‘trainee’. En vergis je niet, ook op je 54e kun je nog de rol van jonge hond met frisse blik vervullen.  Verrijkt met werk- en levenservaring. Het onderwijs kent een speciale route voor zijinstromers, maar ook veel andere beroepen kun je op latere leeftijd en in deeltijd leren. Van dominee tot fietsenmaker.

2 Werk aan een T-profiel
Een T-profiel krijg je door sterk te specialiseren en aanvullend een paar verwante vakgebieden te volgen. Wat je niet gebruikt of wat je minder interesseert schrap je uit je lijstje. Zo krijg je diepgaande kennis en vaardigheden op één gebied, wat bijdraagt aan je expertstatus. Door op hoofdlijnen een paar andere vakgebieden bij te houden kun je gemakkelijker verbanden leggen en voorkom je dat je helemaal ‘verkokerd’ raakt. Ik ken een HR-adviseur die alles, maar dan ook alles weet van HR-analytics. Daarnaast volgt hij de ontwikkelingen in e-recruitment. Zo houdt hij zichzelf scherp, en de combinatie maakt hem een gewaardeerde gesprekspartner.

3 Werk aan je hefboomvaardigheden
Hefboomvaardigheden helpen je om je talenten optimaal te gebruiken, of om de rem te trappen als dat nodig is. Als jouw talent is dat je altijd bruist van de ideeën en je merkt dat je niet makkelijk mensen meekrijgt om ze uit te voeren, onderzoek je welke hefboomvaardigheid je nodig hebt. Zou het helpen als je investeert in beter leren presenteren? Wervender schrijven? Beter luisteren? Handiger worden in kantoorpolitiek?

4 Heft in eigen hand
Jouw werkplezier moet niet afhangen van overheids- of bedrijfsbeleid.  Tenslotte moet jij elke dag met jezelf aan het werk, of het nu in loondienst is of als zelfstandige. Dus hou je het heft in eigen hand. Wil je werkgever niet investeren in jouw leerplan? Ben je zelfstandig of werkzoekend? Investeer zelf. Spaar als het kan, leen als het moet en wees creatief. Maak gebruik van de belastingvoordelen. Kijk eens naar symposia en masterclasses waar je voor weinig geld naartoe kunt. Duik in het snel groeiende aanbod aan kosteloze MOOC’s (massive open online courses). Of zoek een stage of ruil-werkplek om van te leren.

5 Zoek een maatje
Om uit te vinden wat jij te leren hebt om lol in je werk te houden, én welke methode jou het beste past, zoek je een maatje op. Een collega die jou goed kent, je HR-adviseur, of juist iemand meer op afstand, zoals een loopbaan- of ontwikkelcoach.

Dit blog verscheen eerder op www.het-leerbedrijf.nl

Leestip: Werken en leren in de robotsamenleving

18 september 2017 By Tineke van Kooten Leave a Comment

Ik heb De robot de baas al een tijdje in de kast staan en pak het er regelmatig bij als ik in de krant weer iets lees over automatisering of de toekomst van werk. Het is een heel rijke en diverse bundel met bijdragen van wetenschappers en journalisten uit allerlei verschillende hoeken; economen, sociologen, arbeidsmarktonderzoekers en  techneuten. Heel leesbaar en met veel verwijzingen voor wie verder wil lezen.

De drie hoofdthema’s die in deze verkenning worden uitgediept zijn:

  1. Welke robotisering en digitalisering zien we vanuit het perspectief van de arbeidsmarkt op ons af komen?
  2. Wat is bekend over de gevolgen van robotisering en digitalisering voor werk?
  3. Welke vraagstukken rond robotisering zou de overheid op de beleidsagenda moeten zetten, en wat kunnen werkgevers, werknemers en wetenschappers doen?

Een paar opvallende conclusies, wat mij betreft:

  • Digitalisering heeft invloed op (aantallen) banen, maar vooral op taken binnen banen. Met andere woorden: je ziet vaker dat beroepen veranderen dan dat ze verdwijnen.
  • Niet alleen laag- en middengeschoold werk wordt sterk beïnvloed door digitalisering en robotisering, ook hoogopgeleiden krijgen er steeds meer mee te maken. Het werk van advocaten, artsen, wetenschappers, komt evenzeer onder druk te staan als dat van boekhouders en administratief medewerkers.
  • Soorten werk waarbij (vooralsnog) grote obstakels zijn om te worden overgenomen door robots, zijn werk dat creativiteit vergt en werk met veel sociale interactie. De competenties die in een gedigitaliseerde toekomst nodig zijn, zijn dan ook niet zozeer technische en IT-skills, maar empathie, creativiteit en veerkracht.
  • Robotisering leidt pas tot productiviteitswinst in een bedrijf als de manier van werken wordt aangepast: meer training, werken in teams, autonomie en werkzekerheid blijken factoren die helpen om de samenwerking tussen mens en robot te optimaliseren.

De robot de baas is een verkenning van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en is uitgegeven door Amsterdam University Press. Je kunt het rapport downloaden op de website van de WRR, of als (mooi uitgevoerd) boek aanschaffen.

Lees- en kijktip: Honderd jaar leven

15 september 2017 By Tineke van Kooten Leave a Comment

Lynda Gratton en Andrew Scott beschrijven in The 100 Year Life een toekomst waarin mensen steeds langer zullen leven en langer zullen werken. Dit betekent het einde van het ‘driefasenmodel’, waarin een fase van opleiding wordt gevolgd door een fase van werk en vervolgens pensioen. Gratton en Scott voorspellen een ‘multistage life’, waarin opleiding, werk in loondienst, werk als zelfstandige, zorgtaken en vrijwilligerswerk een leven lang door elkaar heen lopen. Daarom zullen mensen steeds beter in staat moeten zijn hun eigen leven en loopbaan vorm te geven.

In dit filmpje (2.30 min) een korte introductie op het werk van Gratton en Scott, en vijf tips: ‘how to be younger for longer’.

Recente berichten

  • Briljant mislukken is een kunst
  • Alle kwaliteiten verzamelen
  • Wendbare medewerkers in het mbo
  • Vijf simpele tips om ontwikkeling te stimuleren
  • Leestip: X en Y leren van elkaar

Over Een leven lang ontwikkelen

Een leven lang ontwikkelen is het platform waar je inspiratie vindt om een leven lang leren en ontwikkelen te stimuleren. Je vindt op deze website nieuws, praktijkverhalen, tips en downloads;.
Een leven lang ontwikkelen is een initiatief van Tineke van Kooten en Het Leerbedrijf. In partnerschap met Develhub: hét netwerk voor HRD-professionals van de toekomst.

Een leven lang ontwikkelen
 

Copyright © 2022 Een leven lang ontwikkelen · Voor wendbare professionals, organisaties en beleidsmakers
Algemene voorwaarden · Privacy & Disclaimer · Met ♡ door RaketNet